Limon Tuzu
Kimyasal Sitrik asit / limon tuzu nasıl elde edilir?
Sitrik asit 20. yüzyıla kadar başta limon olmak üzere narenciye sularından doğal olarak elde edilmekteydi. Ancak bu meyvelerden elde etmek pahalı bir yöntem olduğu için, sonraki yıllarda sentetik olarak şeker pancarı melasından üretilmiştir. Melastaki şekerden mayalar ve bakteriler gibi mikroorganizmalar yardımıyla gerçekleşen mayalanma (fermantasyon) sonucunda sitrik asit elde edilmektedir.
Doğal Sitrik asit
Doğal sitrik asit neredeyse bütün bitkilerde ve canlı hücrelerde bulunur. Canlı hücreler sitrik asit olmadan işlevlerini gerçekleştiremezler. Sitrik asit insan organizmasında da üretilir. Vücuda alınan gıdalardaki karbonhidrat, protein ve yağ gibi bileşiklerin enerjiye dönüşürken izledikleri yollardan birisi de Sitrik asit döngüsü ya da bu döngüyü bulan kişinin adının verildiği Krebs döngüsüdür. Krebs sözcüğü Almanca'da kanser anlamına geldiği için hatalı çeviri sonucu sitrik asit kanserojendir şeklinde asılsız bir söylem oluşmuştur.
Kimyasal Sitrik asit / limon tuzu hakkında bazı yanlış bilgiler
Limon tuzu yanlış bir tanımlamadır, aslında tuz değildir asittir. Limon tuzu çoğu kişi tarafından limondan elde edilen doğal bir madde olarak bilinir. Oysa limon tuzu denilen kimyasal sitrik asitin limondan değil şekerden elde edilen bir kimyasaldır.
Kimyasal Sitrik asit / limon tuzu ne amaçla ve nerelerde kullanılır?
Sitrik Asit E kodu (E330) olan, gıda sektöründe tatlandırıcı ve koruyucu madde olarak çok yaygın kullanılan bir katkı maddesidir. Hazır gıdalarda koruyucu ve raf ömrü uzatıcı olarak kullanılır. Sitrik asit meyve suları ve meşrubatlar başta olmak üzere mayalı ürünlerde, bira, şarap, peynir, bisküvi, lokum, kek, dondurma, reçel ve marmelatlar, jöle, dondurulmuş patates ve balık, hazır çorbalar, salçalar ve konservelerde kullanılır.
Ev kimyasallarında pH düzenleyici ve kireç sökücü olarak kullanılır. Sert suları yumuşatma özelliği olduğu için sabunlarda ve çamaşır deterjanlarında kullanılır. Kireçli suda temizleyicilerin köpürmesini sağlar ve suyu yumuşatmadan etkisini arttırır. Şampuanlarda temizleyici olarak, kozmetik ürünlerde pH düzenleyici olarak kullanılır. Endüstride pas giderici olarak kullanılır.
Kimyasal Sitrik asit / limon tuzunun evde kullanımı
Limon tuzu mutfakta reçel, marmelat, şurup, turşu, salamura yapımından temizliğe kadar oldukça yaygın biçimde kullanılmaktadır. Evsel kullanımda gıdalarda koruyucu, tat verici, sebze meyvelerin kararmasını engelleyici, temizlikte ise kireç çözücü ve temizleyici özelliğinden yararlanılmaktadır. Evlerde doğal temizlik maddesi ve çaydanlık ve su ısıtıcılarda kireç çözücü olarak kullanılan sitrik asit aslında doğal bir ürün değil, kimyasaldır. Gıda maddelerinde 1 gram limon tuzu yerine 1 limonun suyunu kullanabilirsiniz.
Kimyasal Sitrik asit / limon tuzu sağlığa zararlı mıdır?
Doğal Sitrik asit insan organizmasında da üretildiği,vücut hücrelerinin normal bir bileşiği olduğu için yan etkisi olmadan parçalanabilir ve kullanılabilir. Tüm kimyasallarda olduğu gibi kimyasal sitrik asidin de bazı zararları vardır. Nadiren alerjik reaksiyonlar görülebilir. Kansere neden olmaz, insan sağlığına ve doğaya zararı yoktur. Temas edilirse gözleri ve cildi tahriş edebilir. Limon tuzu toz halindeyse veya sıcak suda eriyen limon tuzunun buharı solunursa solunum yollarını tahriş edebilir.